..................
Μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα αρχίσει η επανατοποθέτηση των έξι δωρικών κιόνων, από τους δέκα συνολικά, της βόρειας πλευράς του Ναού του Επικούριου Απολλωνα. Το μνημείο επισκέφθηκε ο υπουργός Πολιτισμού Μιχάλης Λιάπης, ο οποίος αφού ενημερώθηκε για την πορεία των εργασιών αναστήλωσης από τον πρόεδρο της Επιτροπής Αναστήλωσης Επικουρίου Αλέξανδρο Μάντη, δεσμεύθηκε πως η πολιτεία θα χρηματοδοτήσει με 4 εκατ. ευρώ, μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (Δ' ΚΠΣ) τις εργασίες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του έργου. Μετά την τοποθέτηση των έξι κιόνων, που απομακρύνθηκαν πριν από 3-4 χρόνια για να εξυγιανθεί το υπέδαφος, θα αρχίσει να υλοποιείται το νέο πρόγραμμα για τις άλλες πλευρές του κτιρίου. Ενδιαφέρουσα είναι η πρόταση του κ Μάντη που είπε ότι στο πλαίσιο της εξεύρεσης κονδυλίων για την ολοκλήρωση του έργου, να γίνει χρηματοδότησή του και από αυτούς που το λεηλάτησαν, δηλαδή τους Βρετανούς. Ο περικαλλής ναός του Επικούριου Απόλλωνα, που αποκαλείται και "Παρθενώνας της Πελοποννήσου", ως έργο του Ικτίνου, είναι το πρώτο ελληνικό μνημείο που ενεγράφη, το 1986, στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αλλά παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό. Η γεωγραφική θέση του μνημείου, στην ερημική τοποθεσία Βάσσες του δήμου Είρας στην καρδιά της ορεινής Πελοποννήσου σε υψόμετρο 1.131 μ. τον καθιστά σχεδόν απρόσιτο και εμποδίζει την ανάδειξή του. Ταυτόχρονα, όμως, το ερημικό, αυστηρό, ορεινό, μυστηριώδες και επιβλητικό τοπίο προσδίδει στο ναό ξεχωριστή ομορφιά. Ο Αρκαδικός ναός συνδέεται άρρηκτα με την ιστορική περίοδο που αντιπροσωπεύει και με τον χώρο στον οποίο βρίσκεται. Αποτελεί δείγμα τολμηρής αρχιτεκτονικής με το συνδυασμό και των τριών ρυθμών της αρχαιότητας και την προσαρμογή στις τοπικές λατρευτικές ιδιομορφίες .
Είναι ένα σημαντικό ιστορικό τεκμήριο. Δεν αντανακλά μόνο την αρχιτεκτονική και την τεχνολογία της εποχής του, αλλά είναι και μαρτυρία διαχρονική και με τις μεταγενέστερες μεταβολές. Οι ελάχιστοι επισκέπτες αποζημιώνονται με το εκπληκτικό θέαμα που αντικρίζουν. Βέβαια τα τελευταία χρόνια έχει περιοριστεί η ανεμπόδιστη αναδρομή στα βάθη του χρόνου και η έμμεση μεταφορά στην κλασική περίοδο, επειδή από το 1987 ο ναός έχει καλυφθεί από ειδικό προσωρινό στέγαστρο και παράλληλα εκτελούνται εργασίες αποκατάστασης του μνημείου.
Στο πλαίσιο της ανάδειξης του ναού, το καλοκαίρι, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση «Επικούριος Απόλλωνας υπό το σεληνόφως». Εκατοντάδες τυχεροί θεατές παρακολούθησαν μια μοναδική βραδιά πολιτισμού κάτω από το φως της πανσελήνου στην κορυφή του Κωτίλου όρους στον αρχαιολογικό χώρο δίπλα στο ναό. Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Αρκάς σκηνοθέτης Στάθης Ρέππας. Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν το Κέντρο Πολιτισμού UNESCO Αρκαδίας, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μεσσηνίας και ο Δήμος Είρας.
Στο χαιρετισμό τους οι εκπρόσωποι των συνδιοργανωτών υπενθύμισαν την εκστρατεία για την επιστροφή της ζωφόρου, που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, και την ανάγκη επίσπευσης των εργασιών αποκατάστασης του μνημείου. Βέβαια η επιστροφή της ζωφόρου, την παρούσα στιγμή, μοιάζει μια πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση. Ωστόσο θα μπορούσε παράλληλα με τις εργασίες αποκατάστασης να προβλεφθεί η κατασκευή ενός μουσείου που θα στέγαζε τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής, που αυτή τη στιγμή φιλοξενούνται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Ταυτόχρονα αυτό το μουσείο, εκτός από την αύξηση των επισκεπτών και την αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου, θα αποτελούσε ισχυρό όπλο στην εκστρατεία για την επιστροφή της ζωφόρου. Υπενθυμίζεται ότι για την κατασκευή μουσείου υπάρχει μελέτη-πρόταση του Γ. Αγγελή πανεπιστημιακού στο Πολυτεχνείο Ξάνθης.Με τη συνοδεία των ήχων της αρχαιοελληνικής μουσικής, από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Κληρονομιάς «Λύραυλος», οι θεατές ταξίδεψαν σε χρόνους μακρινούς και αντάμωσαν τον Απόλλωνα και τον Πάνα, που σύμφωνα με τη Μυθολογία σε αυτά τα βουνά υπηρετούσαν τη μουσική με τη λύρα και τον αυλό. Η κορυφαία ηθοποιός Εύα Κοταμανίδου απάγγειλε το ποίημα «Βάσσες» του νομπελίστα Ιρλανδού Seamus Heaney. Επίσης διάβασε το κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη, από την «Αναφορά στον Γκρέκο», που περιγράφει την επίσκεψή του στο ναό το 1937.
Οι θεατές μέσα από το ντοκιμαντέρ «Επικούριος Απολλων» της Εφης Ξηρού, ξεναγήθηκαν τόσο στη διαχρονική παρουσία του μνημείου, όσο και στο πρόγραμμα αποκατάστασής του.
Η προβολή της ταινίας μικρού μήκους του Jean-Daniel Pollet, λειτούργησε λυτρωτικά και για λίγα λεπτά… απελευθέρωσε το ναό από το στέγαστρό- φυλακή. Οι εικόνες του 1964 με τη συνοδεία του κειμένου του Alexandre Astruc απογείωσαν τους θεατές και ελευθέρωσαν τους κίονες του ναού.
Ο πρωτοποριακός και ανατρεπτικός Γάλλος σκηνοθέτης, που βρήκε καταφύγιο στις Βάσσες «το άκρον άωτον της μαγείας» και εκμυστηρεύτηκε ότι «αυτός ο ναός υπήρξε, για μια δεκαετία περίπου, το κέντρο του κόσμου για μένα. Όταν ανακάλυψα τις Βάσσες, σκέφτηκα: Εδώ πρέπει να υπάρξεις», άφησε με αυτό το έργο του μια ιστορική και καλλιτεχνική μαρτυρία.
Η εκδήλωση επιβεβαίωσε ότι αυτά τα ερείπια εκπέμπουν ισχυρά σήματα στο παρόν και είναι σίγουρο ότι θα στέλνουν και στο μέλλον όταν τα περισσότερα από τα έργα του σήμερα θα έχουν ξεχαστεί. Αυτή η αποδοχή της συμβολής τους στη διατήρηση και συνέχεια του προγονικού πολιτισμού, που είναι η βάση της πολιτισμικής ανέλιξης της χώρας, επιβάλλει και την ανάγκη της αναγνωσιμότητας και διδακτικότητας των μνημείων.Υπεύθυνος για το πρόγραμμα της εκδήλωσης, ήταν ο δημοσιογράφος Βασίλης Νικολόπουλος, ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο - οδηγό για τους θεατές της εκδήλωσης.
Το βιβλίο αυτό μαζί με το DVD της εκδήλωσης βρίσκεται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και στο ιντερνετικό βιβλιοπωλείο www.allbooks.gr/index.php
*Πάνο γειά χαρά
Από δημοσιεύματά σου γνωρίζω το ενδιαφέρον σου για τον Επικούριο Απόλλωνα. Σου στέλνω ένα κείμενο για την εκδήλωση που έγινε το καλοκαίρι και για την πρόσφατη επίσκεψη Λιάπη
Βασίλης Νικολόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου