ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΡΚΑΔΙΑΣ...
Aποστολή: Έρρικα Πελωριάδου
Η επιτυχία ενός ταξιδιού εξαρτάται από τη σωστή οργάνωση του. Επιλέγεις προορισμό, ελέγχεις χιλιομετρικές αποστάσεις, ώρες ταξιδιού, στάσεις, αξιοθέατα που θέλεις να επισκεφθείς οπωσδήποτε, τις ώρες που είναι ανοικτοί για το κοινό αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία, φροντίζεις να έχεις κάνει κράτηση σε κάποιο ξενοδοχείο ή ξενώνα εκ των προτέρων και ξεκινάς...
Η ευτυχία όμως σ΄ ένα ταξίδι εξαρτάται από τη χαλαρή διάθεση και την καλή παρέα. Έτσι κι εμείς γι΄ αλλού ξεκινήσαμε κι αλλού βρεθήκαμε…ευτυχώς.!! Ξεκινήσαμε για μια σύντομη στάση στη λίμνη του Λάδωνα στην ορεινή Αρκαδία με σκοπό να συνεχίσουμε για ποταμό Λούσιο και Καρύταινα όπου και θα διανυκτερεύαμε. Μόνο που ο Λούσιος…άργησε δυό μέρες.
Στη διαδρομή για Λάδωνα, σταματήσαμε στην Κοντοβάζαινα ένα μεγάλο χωριό κατηφορίζοντας από το Αφροδίσιο όρος γύρω στις 2:30 το μεσημέρι, αναζητώντας κάποιο μέρος να πιούμε καφέ.
ΦΥΣΙΚΑ…τέτοια ώρα τα πάντα ήταν κλειστά κι ο κόσμος έπαιρνε το μεσημεριανό του υπνάκο, όπως όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι που δεν ζουν στην τρέλα των μεγαλουπόλεων. Ρωτώντας μάθαμε ότι λίγο πιο κάτω σ΄ένα χωριουδάκι στις πλαγίες του φαραγγιού του Λάδωνα λειτουργούσε ένας μικρός ξενώνας που πιθανόν θα ήταν ανοικτός τέτοια ώρα για καφέ.
Πήγαμε…Ήπιαμε τον καφέ μας…και μείναμε δυό μέρες.
Τόπος: Δήμητρα, (παλιά ονομασία Διβρίτσα που σημαίνει μέρος με πολλά νερά). Ένα πανέμορφο χωριουδάκι της ορεινής Αρκαδίας από αυτά που δεν βρίσκονται μέσα στους τουριστικούς προορισμούς και κλείνουν μέσα τους την πραγματική εικόνα της ζωής στην ορεινή Ελλάδα.Εκεί που ακόμα σε κερνούν καφέ στα καφενεία γιατί είσαι επισκέπτης στον τόπο τους, εκεί που σε μια μέρα μπορείς να κάνεις φιλίες μιας ζωής.
Μείναμε : Γιατί δεν μπορούσαμε να ξεκολλήσουμε μαγεμένοι από τη φιλοξενία των κατοίκων, το πανέμορφο χωριουδάκι, τις περιπλανήσεις στα δρομάκια δίπλα στο ποτάμι και το πέτρινο γιοφύρι, τη λίμνη του Λάδωνα, τα κρεμασμένα στους βράχους μοναστήρια και ασκηταριά. Γιατί δεν μπορούσαμε ν΄ αφήσουμε την ηρεμία του πέτρινου ξενώνα με τη γλυκιά οικοδέσποινα την κυρία Κρυσταλλία. … Γιατί γευτήκαμε το
αγριογούρουνο στιφάδο και τις άλλες παραδοσιακές και λαχταριστές γεύσεις της Νεκταρίας. Κάπως έτσι γνωρίσαμε τη Δήμητρα.
Πού βρίσκεται:
Η Δήμητρα βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Αρκαδίας στους πρόποδες του Αφροδίσιου όρους, στις πλαγιές του φαραγγιού που μέσα του κυλάει ο ποταμός Λάδωνας. Τώρα πια όμως η κύρια ροή του ποταμού περνάει μέσα από το τούνελ που είναι σκαμμένο στο βουνό και τροφοδοτεί την τεχνητή λίμνη που έχει δημιουργηθεί από το φράγμα της ΔΕΗ .Ανήκει στην επαρχία Γορτυνίας και μαζί με τα άλλα χωριά της περιοχής, άλλα μεγαλύτερα και άλλα μικρότερα σχηματίζουν ένα ενιαίο ιδανικό σκηνικό για ήρεμες διακοπές ή για πεζοπορικές εκδρομές που μπορούν να συνδυαστούν και με καγιάκ στη λίμνη του Λάδωνα. Τη σημερινή ονομασία της η Δήμητρα την οφείλει στο αρχαίο ιερό της Ελευσίνιας ή Αλουσίας Δήμητρας. Υπάρχει ακόμη και σήμερα μια τεράστια λαξευμένη πέτρα που οι ντόπιοι αποκαλούν «Αγία Τράπεζα» και υπολείμματα αρχαίου κτίσματος στη θέση «Παλαιόπολη».
Πώς θα φθάσετε:
Από τον εθνικό δρόμο Κορίνθου-Τριπόλεως, μόλις περάσετε τη σήραγγα του Αρτεμισίου, στον κόμβο της Νεστάνης θα στρίψετε δεξιά για Λεβίδι.
Διαδρομή 1
Μετά το Λεβίδι στη διασταύρωση της Βλαχέρνας θα πάτε δεξιά στον «111» που οδηγεί προς Κλειτορία. Αφού περάσετε τη διασταύρωση για Κλειτορία στρίβετε αριστερά με προορισμό Δάφνη-Πουρναριά-Μουριά-Πέρα Βάχλια – Βάχλια – Δήμητρα.
Διαδρομή 2
Ένας άλλος δρόμος που καλό όμως είναι να τον αποφύγετε χειμώνα γιατί υπάρχουν πολλές κατολισθήσεις, είναι μετά τα Παγκραταίικα Καλύβια να συνεχίσετε για Πάος. Όταν περάσετε τη διασταύρωση για τον παραδοσιακό οικισμό της Βεσίνης, λίγο πιο κάτω συναντάτε πινακίδα για Κοντοβάζαινα και αρχίζετε να ανηφορίζετε το Αφροδίσιο όρος. Η διαδρομή είναι πανέμορφη αλλά γεμάτη στροφές. Μόλις βγείτε στο διάσελο θα δείτε το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου και τμήματα του ιερού της Ερυκίνης Αφροδίτης που βρίσκεται σε υψόμετρο 1350 μέτρων. (Υπάρχει και βρύση να ξεδιψάσετε αν θέλετε και να απολαύσετε την υπέροχη θέα των κορυφογραμμών). Μετά αρχίζετε να κατηφορίζετε για Κοντοβάζαινα. Σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από το μεγαλοχώρι αυτό θα συναντήσετε τη Δήμητρα.
Διαδρομή 3
Μετά τη διασταύρωση της Βλαχέρνας θα πάτε αριστερά για Ολυμπία. Συνεχίζεται για Βυτίνα- Λαγκάδια – Λευκοχώρι και φθάνετε στο χωριό Σταυροδρόμι. Στο έμπα του χωριού υπάρχει ένα αλσύλλιο απ΄ όπου ξεκινάει ο δρόμος για την κωμόπολη Τρόπαια και συνεχίζει ακολουθώντας το φρύδι του φαραγγιού για Δήμητρα.
Όποια διαδρομή κι αν ακολουθήσετε, οι ιδανικές εποχές για να επισκεφθείτε τη Δήμητρα και να απολαύσετε πεζοπορικές διαδρομές είναι: Άνοιξη προς καλοκαίρι που τα πάντα είναι ανθισμένα και τα νερά του ποταμού προσφέρονται για trekking και βουτιές στις βάθρες που σχηματίζονται. Επίσης το Φθινόπωρο προς το τέλος του Οκτώβρη που τα χρώματα είναι μαγευτικά καθώς στην περιοχή υπάρχουν πολλά δάση με δρυς.
Πλατάνια, αγριοδάφνες, κουμαριές και βαλανιδιές μπλέκονται μεταξύ τους σ΄ όλο το μήκος του ποταμού και δημιουργούν αρμονικές αντιθέσεις με το ασημοπράσινο χρώμα των ελαιώνων που καλλιεργούνται σε πεζούλες στις πλαγιές του φαραγγιού. Το χειμώνα τα γύρω χωριά ντύνονται στα λευκά από τα χιόνια αλλά η Δήμητρα απαγκιάζει στο χείλος της χαράδρας.
Το χωριό που είναι κτισμένο στην πλαγιά του φαραγγιού διατηρεί ακέραια την παραδοσιακή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία των ορεινών οικισμών της Αρκαδίας. Τα σπίτια παλιά πετρόκτιστα. Πολλά έχουν εγκαταλειφθεί και καταρρέουν και μόνο τα ξεθωριασμένα χρώματα της ώχρας και του λουλακί στους ξεφτισμένους σοβάδες, τα σκουριασμένα περίτεχνα κάγκελα στα ετοιμόρροπα μπαλκόνια και οι καλοχτισμένες πέτρες των σπιτιών που επιμένουν να παραμένουν όρθια σε πείσμα των καιρών που έχουν περάσει από πάνω τους μαρτυρούν τις παλιές δόξες τους. Στην άκρη της πλακόστρωτης πλατείας του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και το εντυπωσιακό καμπαναριό , το Ηρώο ενώ στη μέση της δεσπόζει ένας τεράστιος γέρο πλάτανος πραγματική όαση για τα καλοκαιριάτικα μεσημέρια. Γύρω γύρω τα καλοδιατηρημένα σπίτια , τα ταβερνάκια και τα καφενεία την προστατεύουν από τους αέρηδες και μοιάζει με μια μεγάλη αυλή που τις ζεστές εποχές γεμίζει από τα τραπεζάκια και τις καρέκλες των μαγαζιών. Η βόλτα στα στενά δρομάκια του χωριού με τη θέα του φαραγγιού και των γύρω Γορτυνιακών βουνών είναι εξαιρετική.
Πεζοπορικές διαδρομές
Από το χωριό ξεκινούν τρία μονοπάτια.
Τα δύο από αυτά σε οδηγούν μέχρι το πέτρινο τοξωτό γεφύρι στο βάθος του φαραγγιού που σ΄ αυτό το σημείο σχηματίζει ένα βαθύσκιωτο πλάτωμα ιδανικό για ημερήσιες εκδρομές , πλατσουρίσματα στο ποτάμι, αν ο καιρός του επιτρέπει, και «πικ νικ» στις όχθες του δίπλα στο γεφύρι (Με την προϋπόθεση πάντα, ότι φεύγοντας θα πάρετε μαζί σας φεύγοντας και το τελευταίο ίχνος της παρουσίας σας εκεί….σακούλες, μπουκάλια, καλαμάκια, κονσέρβες κλπ κλπ) . Βγαίνετε από την αριστερή πλευρά της πλατείας και κατηφορίζετε προς το ποτάμι. Μετά από λίγο υπάρχει μια διχάλα και το μονοπάτι χωρίζει στα δύο. Το ένα από τα δύο ( το δεξί) είναι κακοτράχαλο και κατηφορίζει απότομα αλλά είναι και το πιο σύντομο. Το αριστερό ανηφορίζει λίγο στην αρχή, είναι πιο μακρύ αλλά σαφώς πολύ πιο βατό και ξεκούραστο. Άλλωστε αν διαθέτετε μικρό 4Χ4 μπορείτε να φθάσετε μέχρι το ποτάμι ακολουθώντας αυτό το μονοπάτι. Φθάνοντας κάτω στο ποτάμι το τοπίο σας αποζημιώνει πλουσιοπάροχα για την τυχόν ταλαιπωρία σας. Η πεζοπορία διαρκεί περίπου 20 λεπτά με μισή ώρα στο κατέβασμα. Η ανάβαση εξαρτάται από τη φυσική κατάσταση του καθενός και πόσες στάσεις θα χρειαστεί ή θα θελήσει να κάνει. Αν πάλι συναντήσετε κάτω τον κυρ Νίκο τον βοσκό θα σας δείξει πώς να κόψετε δρόμο από το γεφύρι για τη …δημοσιά (όπου δημοσιά είναι το ξεκούραστο μονοπάτι). Πάντως το όλο ευθεία…. που θα σας πει μέχρι τη χαμοκέλα, μην το πάρετε εντελώς της μετρητοίς !! Το μουλάρι που κάνει αυτή τη διαδρομή έχει σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες από εσάς να πηγαίνει ευθεία εκεί που εσείς θα τον χρειαστείτε τον ελιγμό για ν΄ αποφύγετε την γκρεμνίλα. Από κάποιες στροφές ανεβαίνοντας το μονοπάτι, βλέπετε το ασκηταριό του Αγ. Χαραλάμπους φωλιασμένο πάνω στο βράχο να φυλάει τα στενά στο φαράγγι.
Επίσης αν είναι κάποιος ντόπιος κοντά μπορεί να σας δείξει την «πόρτα», το άνοιγμα δηλαδή που είχαν κάνει οι Ιταλοί που κατασκεύασαν το τούνελ που διοχετεύει το νερό του λάδωνα μέσα από το βουνό στο φράγμα, για να μπορούν οι εργάτες να το καθαρίζουν αν χρειαστεί!! Είναι στην απέναντι πλευρά του φαραγγιού λίγο πιο δεξιά από το γεφύρι.
Το τρίτο μονοπάτι ξεκινάει από τη δεξιά πλευρά της πλατείας, περνάει κάτω από τον ξενώνα και κατηφορίζει μέχρι το ποτάμι όπου συνεχίζει παράλληλα με αυτό για περίπου 5 χλμ. Μια διαδρομή που επίσης μπορεί να γίνει με 4Χ4 (τουλάχιστον μέχρι να κατεβείτε στο ποτάμι, και να μην έχετε την ανηφόρα της επιστροφής, και να συνεχίσετε από εκεί και μετά με τα πόδια). Μετά συναντάται μια διακλάδωση και αν θέλετε να συνεχίσετε με τα πόδια ή το ΙΧ, παίρνετε το δρόμο που ανηφορίζει και ξαναβγαίνετε στον κεντρικό δρόμο που συνδέει την Κοντοβάζαινα με τη Δήμητρα . Το μονοπάτι που συνεχίζει ευθεία και παράλληλα με το ποτάμι, μετά τη διακλάδωση, σταματάει να είναι βατό από κάποιο σημείο και μετά. Από τη μέση περίπου της διαδρομής αυτής, έχετε θέα στην πλαγιά στο βάθος του φαραγγιού, τη Μονή Κλειβωκάς την οποία μπορείτε να προσεγγίσετε από την Κοντοβάζαινα. Ο δρόμος είναι στην αρχή τσιμεντένιος, κατηφορίζει απότομα για περίπου 1 χλμ και συνεχίζει για κανένα χιλιόμετρο ακόμα στενός χωματόδρομος που χρειάζεται μεγάλη προσοχή γιατί γίνονται πολλές κατολισθήσεις. Η Μονή κρέμεται στην κυριολεξία πάνω από το φαράγγι. Τα τελευταία μέτρα είναι 120 απότομα σκαλοπάτια. Το εκκλησάκι της μονής είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή και γιορτάζει δύο φορές το χρόνο: την Παρασκευή μετά το Πάσχα και στις 23 Αυγούστου στην Απόδοση της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Ένα ακόμη μοναστήρι της περιοχής είναι η Μονή της Αγίας Παρασκευής. Βρίσκεται περίπου 5 χλμ βόρεια της Βάχλιας και σύμφωνα με την παράδοση χρονολογείται στον 17ο αιώνα.
Λίμνη Λάδωνα
Η τεχνητή λίμνη του Λάδωνα με 6000 στρέμματα έκταση, μήκους 7,5 χλμ και μέγιστο πλάτος 1,5 χλμ δημιουργήθηκε από το φράγμα της ΔΕΗ που κατασκευάστηκε στα βόρεια των Τροπαίων, μήκους 105μ. και ύψους 57μ.
Για να φθάσετε στη λίμνη του Λάδωνα από τη Δήμητρα, συνεχίζεται βγαίνοντας από το χωριό προς Βάχλια, Πέρα Βάχλια. Από την Πέρα Βάχλια η λίμνη απέχει περίπου 6 χλμ. Ο δρόμος από κάποια στιγμή και μετά πηγαίνει δίπλα στη λίμνη μέχρι το χωριό Μουριά. Μετά τη Μουριά υπάρχει διασταύρωση με πινακίδα για της Κυράς το Γεφύρι. Στρίβετε στο χωματόδρομο και μετά από λίγο φθάνετε στο σημείο που βρίσκετε η καινούργια γέφυρα της ΔΕΗ και το παλιό πέτρινο γεφύρι που είναι γνωστό με την ονομασία «Της Κυράς το Γεφύρι» και είναι ορατό τους καλοκαιρινούς μήνες όταν η στάθμη του νερού είναι χαμηλή. Τους υπόλοιπους μήνες είναι σκεπασμένο από τα νερά της λίμνης. Κτίστηκε από την κυρά της Άκοβας, δευτερότοκης κόρης του Γουλιέλμου Βιλεαρδουίνου, από την οποία πήρε και το όνομά του.
Εκδρομές ημέρας από Δήμητρα
Λιμποβίσι- Στεμνίτσα
Από τη Γέφυρα της ΔΕΗ στη λίμνη του Λάδωνα περνάτε απέναντι και συνεχίζετε ανηφορίζοντας το βουνό για το χωριό Μυγδαλιά . Η θέα είναι καταπληκτική προς το Λάδωνα. Στη Μυγδαλιά κάντε στάση στο μικρό καφενεδοπαντοπωλείο της πλατείας για καφέ και συζήτηση με τους ντόπιους, είναι απόλαυση. Συνεχίζετε κατηφορίζοντας για Βαλτεσινίκο , Μαγούλιανα, δυό πανέμορφα ορεινά χωριά, και συναντάτε την εθνική οδό Τρίπολης-Βυτίνας - Ολυμπίας. Στρίβετε αριστερά για Τρίπολη και στα 6 περίπου χλμ θα δείτε στα δεξιά σας χωματόδρομο (χωρίς πινακίδα) στον οποίο θα μπείτε για να ακολουθήσετε μια μαγευτική διαδρομή μέσα στο πυκνό ελατόδασος του βόρειου Μαίναλου. Περίπου στα 500 μέτρα μετά θα δείτε και τις πινακίδες . (Τώρα γιατί μέσα στο δάσος οι πινακίδες και όχι στην άκρη του δρόμου παραμένει μυστήριο!!). Στρίβετε για Λιμποβίσι και αφήστε την ψυχή και τα μάτια σας να ξεκουραστούν μέσα σ΄ αυτή την ομορφιά που σας κυκλώνει από παντού. Κάντε στάση για ξεκούραση και κρύο νερό στο βυζαντινό εκκλησάκι των Αγ. Θεοδώρων και συνεχίστε για Λιμποβίσι όπου θα δείτε και το σπίτι των Κολοκοτροναίων. Μετά το Λιμποβίσι στρίβετε για Στεμνίτσα την πανέμορφη αυτή αρκαδική κωμόπολη με το κάστρο και τα εργαστήρια χρυσού κι αργύρου. Αν έχετε χρόνο επισκεφθείτε και το Λαογραφικό Μουσείο της.
Βυτίνα – Δημητσάνα - Λαγκάδια - Τρόπαια
Ακολουθείτε την ίδια διαδρομή από Δήμητρα αλλά στην εθνική οδό Τρίπολης – Ολυμπίας στρίβετε για Ολυμπία και σε 10΄ περίπου φθάνετε στη Βυτίνα. Γνωστό τουριστικό θέρετρο με πολλές ταβέρνες (δοκιμάστε τηγανόψωμο και θα με θυμηθείτε).
Συνεχίζετε για Δημητσάνα όπου πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο Μουσείο Υδροκίνησης και αν έχετε τα κότσια να περπατήσετε στα μονοπάτια του Λούσιου. Επισκεφθείτε τις Μονές Προδρόμου και Φιλοσόφου που επικοινωνούν μεταξύ τους μ΄ένα εκπληκτικής ομορφιάς μονοπάτι που φθάνει μέχρι το βάθος του φαραγγιού που το διασχίζετε περνώντας μια γέφυρα πάνω από μια καταβόθρα που κόβει την ανάσα.
Τα Λαγκάδια στη συνέχεια είναι μια πανέμορφη κωμόπολη κτισμένη ολόκληρη με πέτρινα σπίτια από τους περίφημους λαγκαδιανούς κτιστάδες.
Κοντοβάζαινα – Λάμπεια – Δάσος Φολόης
Η Κοντοβάζαινα είναι το πιο κοντινό μεγαλοχώρι (περίπου 5 χλμ) και έδρα του ομώνυμου Δήμου, στη Δήμητρα . Κτισμένη σε δυό γειτονιές που χωρίζονται από το ρέμα, έχει χαρακτηρισθεί παραδοσιακός οικισμός. Άφθονα τρεχούμενα νερά, πλατάνια και παλιοί νερόμυλοι, ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου και η Χλιά Βρύση, 300 μέτρα έξω από το χωριό, αξίζουν μια στάση για να την εξερευνήσετε. Κατόπιν ανηφορίζετε πάλι το Αφροδίσιο όρος και φθάνετε στο Πάος. Συνεχίζετε αριστερά για Τριπόταμα μέχρι τη Λαμπεία, τη γραφική, καταπράσινη και πνιγμένη στα νερά ορεινή κωμόπολη κτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές του Λάμπειου όρους σε υψόμετρο 900μ. Μετά τη Λαμπεία στη διασταύρωση για Κούμανη στρίβετε δεξιά και μπαίνετε σ΄ένα από τα ωραιότερα αισθητικά δάση, το τεράστιο Δάσος της Φολόης. Ό,τι κι αν φαντάζεστε είναι λίγο. Καλλίτερη εποχή για να το επισκεφθείτε είναι το Φθινόπωρο προς το τέλος του Οκτώβρη τότε που τα χρυσοκόκκινα χρώματα των δρυών δημιουργούν ένα απίστευτα ρομαντικό τοπίο. Μπορείτε να το γυρίσετε με το αυτοκίνητο. Αν θελήσετε να περιηγηθείτε στα μονοπάτια του δάσους καλό είναι να έχετε οδηγό γιατί είναι πολύ εύκολο να χαθείτε. Η επίσκεψή του είναι μοναδική εμπειρία.
Αποστάσεις
Αθήνα – Κόρινθος 84 χλμ
Κόρινθος – Βλαχέρνα 105 χλμ
Βλαχέρνα – Βυτίνα – Τρόπαια-Δήμητρα 75χλμ
Βλαχέρνα – 111- Δάφνη –Φράγμα Λάδωνα-Δήμητρα 62 χλμ
Βλαχέρνα - Πάος – Κοντοβάζαινα – Δήμητρα 65 χλμ
Από Δήμητρα
Τρίπολη 111
Φράγμα Λάδωνα 12
Εργοστάσιο ΔΕΗ Λάδωνα 18
Δημητσάνα 55
Βυτίνα 59
Καλάβρυτα 78
Ολυμπία 56
Λουτρά Λίμνης Καϊάφα 72
Πύργος 79
Χρήσιμα τηλέφωνα
Αγροτικό Ιατρείο: Κοντοβάζαινα 27970- 23780
Αστυνομία: Κοντοβάζαιννα 27970 -23790
Κείμενο - Φωτογραφίες: Έρρικα Πελωριάδου
από το ΑΠΕ (Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων)
..................
«Πέρσι αυτήν την περίοδο ξεκινούσαν πέντε πέντε οι βάρκες για να κατέβουν τον Λούσιο. Διώχναμε κόσμο γιατί στα γκρουπ δεν υπήρχαν κενές θέσεις. Τώρα γεμίζει μια βάρκα και αυτή με το ζόρι»
