Σίμων Καράς αφιέρωσε με μεράκι το χρόνο του και τις γνώσεις του για τη διάδοση της εθνικής μας μουσικής

Ένας από τους μεγαλύτερους ερευνητές και μελετητές της Ελληνικής μουσικής, ο μουσικολόγος και μουσικοδιδάσκαλος, ψάλτης και τραγουδιστής της ελληνικής μουσικής Σίμων Καράς αφιέρωσε με μεράκι το χρόνο του και τις γνώσεις του για τη διάδοση της εθνικής μας μουσικής και άφησε πίσω του ένα ανεκτίμητο έργο για την λαϊκή μας κληρονομιά. Τόσο το δημοτικό παραδοσιακό τραγούδι όσο και η βυζαντινή μουσική οφείλουν κατά μεγάλο μέρος την αναβίωση και την καλλιέργειά τους στον δάσκαλο Σίμωνα Καρά.

Ο Σίμων Καράς γεννήθηκε στην Ολυμπία Ηλείας στις 21 Μαΐου 1905. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Την μουσική και κυρίως την εκκλησιαστική την αγαπούσε από μικρός, όταν τη μελετούσε κοντά στον ιερέα του χωριού του και εναντιωνόταν κάθε φορά που κάποιος επιχειρούσε να την βλάψει, ακόμη και αν αυτός ήταν ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος. Έτσι όταν ήταν ακόμη τελειόφοιτος της Νομικής, το 1925, δε δίστασε να εναντιωθεί στις βουλές του αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου όταν θέλησε να εισαγάγει καντάδες στις εκκλησίες.

Η αγάπη του για την ψαλτική τον κρατά στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου στην Πλάκα, ως ψάλτη, ενώ μέσα του ήδη βράζει η ιδέα της αναβίωσης της βυζαντινής μουσικής και του παραδοσιακού τραγουδιού. Η επιθυμία του αυτή για αναβίωση και διάδοση της παράδοσης, θα σταθεί σε λίγο ο κρίκος που θα τον ενώσει με το ζεύγος Σικελιανού κι έτσι μόλις στα 25 του χρόνια, το 1928, θα γράψει τη μουσική για τις Δελφικές Γιορτές του ¶γγελου και της Εύας Σικελιανού, ενώ ένα χρόνο αργότερα ένα μεγάλο όραμά του θα πάρει μορφή. Το 1929, σε ηλικία μόλις 27 ετών ο Σίμων Καράς ιδρύει τον «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής», ο οποίος θα καταστεί ένας από τους σημαντικότερους θεματοφύλακες της παράδοσής μας, ενώ ταυτόχρονα δίδασκε μουσική παραδοσιακή στη «σχολή Εθνικής Μουσικής» που είχε ιδρύσει, η οποία αναγνωρίστηκε επίσημα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων το 1957 και λειτουργεί έως σήμερα ως ειδική Σχολή Εθνικής Μουσικής (Βυζαντινής, εκκλησιαστικής Μουσικής, Δημοτικών τραγουδιστών, λαϊκών οργάνων και χορών).Τα ταξίδια του απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη την Ελλάδα θα τον φέρουν σε επαφή με τη μουσική παράδοση και θα αρχίσει να καταγράφει τα παραδοσιακά τραγούδια μας Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι για τη συλλογή των δημοτικών τραγουδιών ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και με υπομονή άκουγε και ηχογραφούσε, με ένα παλιό μαγνητόφωνο, τους ντόπιους να τραγουδούν τραγούδια του τόπου τους. Αυτό το ίδιο έχουμε δει να κάνουν και πολλοί άλλοι λάτρεις του δημοτικού παραδοσιακού τραγουδιού που νοιάζονται για τη διάδοση και εξέλιξή του, όπως η Δόμνα Σαμίου και ο Χρόνης Αηδονίδης, με το «Αρχείο Ελληνικής Μουσικής». Η προσπάθειά του αυτή θα οδηγήσει σιγά σιγά και με πολύ κόπο αλλά και μεράκι στη συγκέντρωση περίπου 18.000 παραδοσιακών τραγουδιών από όλη την Ελλάδα, ενώ κατέγραψε πάνω από 70 τόμους εκκλησιαστικής μουσικής, συγκεντρώνοντας πληροφορίες και συμβουλευόμενος και παλιά βυζαντινά χειρόγραφα που βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη.

Από το 1938 και για 33 χρόνια επίσης υπήρξε επίσης υπεύθυνος του τμήματος εθνικής μουσικής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και μέσα από τις εκπομπές του ανέδειξε πλήθος καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων και ο Χρόνης Αηδονίδης, η Δόμνα Σαμίου, ο Τάσος Χαλκιάς κ.α. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι ο Σίμων Καράς εισηγήθηκε και καθιέρωσε ως θεσμό την ετήσια τέλεση μνημοσύνου για τους μάρτυρες της ¶λωσης της Πόλης, κάθε 29η Μαΐου.Ο Σίμων Καράς, ένας από τους σημαντικότερους θεματοφύλακες της παράδοσής μας, έφυγε πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 ετών, στις 26 Ιανουαρίου του 1999, αφήνοντας πίσω του έναν ανεκτίμητο λαϊκό θησαυρό, που ανήκει σε όλους μας και γι’ αυτό και όλοι μας θα πρέπει να συμβάλλουμε, ώστε να παραμείνει ζωντανός.Σήμερα ο σύλλογος, τον οποίο ίδρυσε το 1929, ο «Σύλλογος προς διάδοση της Εθνικής Μουσικής», λειτουργεί στο σπίτι του (οδός Έρσης 9 και Πουλχερίας, στο λόφο Στέρφη).

Εκεί λειτουργεί και η Σχολή Εθνικής Μουσικής, όπου διδάκεται παραδοσιακό τραγούδι, παραδοσιακά όργανα, βυζαντινή μουσική και παραδοσιακοί χοροί. Στο αρχείο του συλλόγου θα βρει κάποιος τις μπομπίνες από τις ηχογραφήσεις των παραδοσιακών τραγουδιών, αποκύημα των αμέτρητων ταξιδιών του Σίμωνα Καρρά στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας, απ’ όπου και αντλούσε το μουσικό υλικό του, αλλά και πολυάριθμα χειρόγραφα των καταγεγραμμένων πλέον παραδοσιακών τραγουδιών, καθώς και τους τόμους της εκκλησιαστικής μουσικής που κατέγραψε. Ενώ διαθέτει επίσης παραδοσιακά όργανα και παραδοσιακές στολές.

Για τους σκοπούς και τη δραστηριότητα του «Συλλόγου προς διάδοση της εθνικής μας μουσικής» και για περισσότερες λεπτομέρειες γενικότερα παραπέμπουμε τον ενδιαφερόμενο στη σελίδα του συλλόγου: www.simonkaras.gr