..................
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*
Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που έπληξε στη χώρα μας πρώτους τους αγρότες, ήδη από το φθινόπωρο του 2008, μαζί με την κατάρρευση του αγροτικού εισοδήματος, ανέδειξε δραματικά όλες τις πτυχές της μακρόχρονης και πολύπλευρης κρίσης που μαστίζει την ελληνική γεωργία. Σήμερα αποδιαρθρώνεται η πρωτογενής παραγωγή με τεράστιες επιπτώσεις σε παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, η διατροφική εξάρτηση της χώρας ολοένα μεγαλώνει και υπάρχει ραγδαία επιδείνωση της εξαγωγικής θέσης της στο εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων. Η ελληνική γεωργία βρίσκεται σε κρίση. Κι αυτή η κρίση επιδρά σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της υπαίθρου και συνολικά του τόπου μας.
Σίγουρα οι ρίζες του κακού βρίσκονται στο δυσμενές περιβάλλον που διαμορφώθηκε από τις διαδοχικές μεταρρυθμίσεις της ΚΑΠ με αποκορύφωμα αυτή του 2003 και τη διαρκή υποταγή της στις ρυθμίσεις του ΠΟΕ. Η κυριαρχία των νόμων της αγοράς μαζί με τις αντιαγροτικές πολιτικές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις τόσο της Ν.Δ. όσο και του ΠΑΣΟΚ επί δεκαετίες, παρέδωσαν την αγροτική παραγωγή στην κερδοσκοπική ασυδοσία του εμποροβιομηχανικού κεφαλαίου και την ανυπαρξία κάθε ουσιαστικού ελέγχου (στις τιμές, στις εισαγωγές και στην ποιότητα των προϊόντων και τροφίμων). Η αντιμετώπισή τους απαιτεί ριζική αλλαγή στο περιεχόμενο της αγροτικής πολιτικής και συνολικά της διακυβέρνησης της χώρας.Ωστόσο, ακόμα και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, αν υπήρχε το προστατευτικό «κέλυφος» που θα μπορούσε να είναι, ιδιαίτερα για τους μικρούς και μεσαίους αγρότες, η ουσιαστική λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών. Στη χώρα μας, των σχεδόν 7.000 (!) αγροτικών συνεταιρισμών, τα παραδείγματα Συνεταιριστικών Οργανώσεων, που παρεμβαίνουν σε όλο το κύκλωμα παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσης των προϊόντων για λογαριασμό και προς όφελος των αγροτών - μελών τους, μετριούνται στα δάχτυλα. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκονται σε πλήρη απαξίωση, οικονομική και κοινωνική. Ούτε οι ίδιοι οι αγρότες δεν τους εμπιστεύονται πλέον και δεν περιμένουν ότι θα υποστηριχτούν τα συμφέροντά τους από αυτούς.
Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι αγροτικοί σύλλογοι έχουν αδρανοποιηθεί, εκφυλίζονται, χρεωκοπούν και έχουν χάσει τον αγωνιστικό τους προσανατολισμό. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη στις δευτεροβάθμιες οργανώσεις που έχουν μετατραπεί σε γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, σε προθάλαμους παραγοντισμού και σε εκλογικούς μηχανισμούς νομής της εξουσίας. Στην ουσία λειτουργούν ως «σπονδυλική στήλη» του δικομματισμού στην ύπαιθρο.
Κάτω από το βάρος μιας διαμορφωμένης ανταγωνιστικής αγοράς, η πλειοψηφία της οποίας έχει πελατειακές, κομματικές ή κρατικές εξαρτήσεις, έχουν οδηγηθεί σε κρίση και χρεωκοπία. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αντί να προωθήσει και να στηρίξει την υγιή κοινωνική και επιχειρηματική συνεταιριστική δράση, τους αναθέτει τη διαχείριση προγραμμάτων και ενισχύσεων που δεν τους ανήκουν. Μοιράζει εκατομμύρια κοινοτικών και εθνικών πόρων σε παρέες «ημέτερων», που ποτέ δεν φέρνουν αποτελέσματα σε όφελος ούτε των αγροτών ούτε των αγροτικών προϊόντων.
Οι ενώσεις, χρόνια τώρα στηρίζουν την οικονομική τους βιωσιμότητα, στο χαράτσωμα των αγροτών για υπηρεσίες που θα έπρεπε να είναι δημόσιες. Χρησιμοποιούν τις ομάδες παραγωγών για να καλύπτουν λειτουργικά έξοδα, δημιουργώντας νέες αντιθέσεις μεταξύ συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών. Περιουσιακά στοιχεία εκατομμυρίων ευρώ έχουν βγει στο σφυρί, για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες από την κακοδιαχείριση ή την ανικανότητα των εκάστοτε διοικήσεων. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη να ανακαλύψουμε πάλι τον όρο συνεταιρισμός και η σημασία του για το ριζοσπαστικό αγροτικό κίνημα.
Είναι ώριμη και επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, ένας νέος καταστατικός χάρτης για τους συνεταιρισμούς με θεμελιώδη χαρακτηριστικά: 1) τη δημοκρατική συμμετοχική λειτουργία και την καθιέρωση της απλής αναλογικής σε όλες τις βαθμίδες εκπροσώπησης, 2) τον παραγωγικό προσανατολισμό τους και 3) τον πλήρη και ουσιαστικό έλεγχο από τα μέλη του συνεταιρισμού όλης της διακίνησης των προϊόντων μέχρι να φτάσουν στα ράφια των καταστημάτων και στο πιάτο του καταναλωτή. Καλούμε όλους τους συνεταιρισμούς να καταθέσουν τις σφραγίδες τους. Να καταργηθεί ο νόμος 2810/2000 και να δημιουργηθεί νέο νομοθετικό πλαίσιο για συλλογικές και πολύπλευρες μορφές οικονομικής οργάνωσης των αγροτών, που θα μπορεί δυναμικά και αποφασιστικά να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις της αγοράς και τις ανάγκες των αγροτών.
Πρέπει σήμερα ο αγροτικός κόσμος να αποκτήσει τη συνεργατική έκφραση που όχι μόνο θα τον ξεμπλοκάρει από τον ασφυκτικό κομματικό εναγκαλισμό, αλλά και θα αποτελεί τον ουσιαστικό εκφραστή και υπηρέτη των αγωνιών του. Κι όσο και αν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ κάνει ότι δεν καταλαβαίνει, το ζήτημα των συνεταιρισμών έχει τεθεί επιτακτικά.
Η Αγροτική Κίνηση δηλώνει παρούσα στους αγώνες για τις αλλαγές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου