Ίδρυση Διεθνούς Βυζαντινής Λέσχης - Μία συνέντευξη με τον καθηγητή Κοινωνιολογίας, Δικηγόρο και Συγγραφέα Φίλιππο Νικολόπουλο

     Σ ΥΝ Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η      

Μία συνέντευξη με τον καθηγητή Κοινωνιολογίας, Δικηγόρο και Συγγραφέα Φίλιππο Νικολόπουλο.

Ο αείμνηστος καθηγητής Γεώργιος- Αλέξανδρος Μαγκάκης, 

ο εκδότης Πάνος Αϊβαλής και ο καθηγητής Φίλιππος Νικολόπουλος

Πάνος Αϊβαλής (Π.Α.): Έχω τη χαρά να βρίσκομαι μαζί με πνευματικό τέκνο της Καρύταινας Γορτυνίας, άνθρωπο της διανόησης, της λογοτεχνίας και της επιστήμης τον Καθηγητή Κοινωνιολογίας και συγγραφέα Φίλιππο Νικολόπουλο. Θα μπορούσα να συζητήσω μαζί σας πολλά θέματα, αλλά τώρα θα ήθελα να εστιάσω στην ίδρυση της «Διεθνούς Βυζαντινής Λέσχης», που εσείς ως δικηγόρος είχατε αναλάβει όλη τη διαδικασία της ίδρυσής της. Μαζί σας και ο εξάδελφός σας ο γνωστός ιστορικός και δημοσιογράφος Γιάννης Νικολόπουλος που έχει κάνει στη Ρωσσία πάνω από 30 χρόνια.

Φίλιππος Νικολόπουλος (Φ.Ν.): Μάλλον θα ξεκινήσω από το τελευταίο που είπατε σχετικά με τον Γιάννη Νικολόπουλο. Ο φίλος και συνεργάτης (και όχι μόνον εξάδελφος ) Γ.Ν. με έφερε για πρώτη φορά σε επικοινωνία με τους κύκλους που θα ήθελαν την ίδρυση της Διεθνούς Βυζαντινής Λέσχης. Με τον Γιάννη έχω συνεργασθεί σε πολλά επιστημονικά και πολιτιστικά ζητήματα. Όταν πριν από χρόνια ήμουν επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Λομονόσοβ ο Γιάννης με είχε βοηθήσει σε πολλές επαφές εκεί στη Μόσχα, ενώ μου έδωσε και την ευκαιρία να επισκεφθώ πολλές σημαντικές πόλεις της Ρωσσίας και Μουσεία ανεκτίμητου πολιτιστικού πλούτου. Μας συνδέει μακρά φιλία και συνεργασία.

Π.Α.: Ο εξάδελφός σας Γιάννης Νικολόπουλος ως ιστορικός έχει ειδικευτεί στην παρουσία του Ελληνισμού στην Ρωσσία, δεν είναι έτσι;

Φ.Ν.: Είναι ακριβώς όπως το είπατε. Ο Γ.Ν. έχει ειδικευθεί στην παρουσία του Ελληνισμού στη Ρωσσία τους τελευταίους 3 αιώνες, όπως και σε άλλα ζητήματα της Ρωσσικής ιστορίας. Ο Γιάννης ακόμη έχει ιδρύσει στη Ρωσσία Κέντρο Ελληνικών Ερευνών στο οποίο είναι Πρόεδρος. Με αυτό το Κέντρο έχει πραγματοποιήσει έρευνες και εκδόσεις που περιστρέφονται γύρω από την ιστορία του ελληνικού στοιχείου στη Ρωσσία. Γι’ αυτό και όταν πρόκειται να γίνουν ακαδημαϊκές και πνευματικές κινήσεις στη Ελλάδα και με συμμετοχή Ρώσσων, οι τελευταίοι τον συμβουλεύονται. Έτσι έγινε και με τη Διεθνή Βυζαντινή Λέσχη (ΔΒΛ) που υπήρξε μία ιδέα και πρωτοβουλία Ελλήνων και Ρώσσων επιστημόνων και ευρύτερα πολιτών με σημείο αναφοράς τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και πολιτισμό τώρα το έτος 2016, έτος Φιλίας Ελλάδας-Ρωσσίας. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα ειδικό ενδιαφέρον των Ρώσσων για το Βυζάντιο, μέσα στο οποίο βέβαια βλέπουν έντονα την παρουσία του Ελληνισμού. Ήδη Ρώσσοι εκλεκτοί ακαδημαϊκοί έχουν ιδρύσει μία αντίστοιχη Ρωσσική Λέσχη στη Μόσχα. Η Δ.Β.Λ. βέβαια δεν είναι μόνο μία οργάνωση με ειδικά επιστημονικά ενδιαφέροντα που αναφέρονται αποκλειστικά στη Βυζαντινή Ιστορία. Είναι δε διεθνής γιατί μπορούν να είναι μέλη της όχι μόνον Έλληνες αλλά και επιστήμονες και πολίτες που ανήκουν σε άλλους ορθόδοξους λαούς. Ο Γιάννης ξέροντας ότι πέραν της ακαδημαϊκής μου ιδιότητας είμαι και δικηγόρος, παρέπεμψε τους ενδιαφερόμενους αμέσως σε μένα και νομίζω ότι βρήκα τη σωστή νομική μορφή γι’ αυτή την οργάνωση. Την ίδρυσα ως Εταιρεία μη κερδοσκοπική του Αστικού Κώδικα.

Π.Α.: Πείτε μας, λοιπόν, κ. Νικολόπουλε για την ίδρυση και τους σκοπούς της Δ.Β.Λ. πιο αναλυτικά.

Φ.Ν.: Είπαμε ότι η Δ.Β.Λ. ξεκίνησε με πρωτοβουλία Ελλήνων και Ρώσσων επιστημόνων του ακαδημαϊκού χώρου (ιστορικών και κοινωνικών επιστημόνων) και πολιτών που ενδιαφέρονται για τη Βυζαντινή ιστορία και τον πολιτισμό και για το πώς η Βυζαντινή αυτοκρατορία και πολιτισμός επέδρασαν γενικά στον πολιτισμό της Δύσης και ειδικά στην ιστορία και τον πολιτισμό των Σλαύων. Κι ακόμη περισσότερο πώς η χριστιανορθόδοξη παράδοση έχει διαμορφώσει ορισμένα ενοποιητικά στοιχεία σ’ όλους τους ορθόδοξους λαούς, με βάση τα οποία μπορεί ν’ αναζητηθεί μια ισχυρότερη πολιτισμική σύνδεση αυτών των λαών.

Π.Α.: Δηλαδή απ’ ό,τι κατάλαβα οι σκοποί είναι καθαρά πολιτιστικοί κι αναφέρονται στους Ορθόδοξους λαούς.

Φ.Ν.: Ναι, είναι επιστημονικοί και πολιτιστικοί, αλλά όχι με αποκλειστικό σημείο αναφοράς την ακαδημαϊκή μελέτη του Βυζαντίου. Στους σκοπούς περιλαμβάνεται και η πολιτιστική σχέση με τη Δύση, αλλά και άλλες πνευματικές αναζητήσεις. Η νομική μορφή της οργάνωσης είναι Εταιρεία Αστική μη κερδοσκοπική. Ως δικηγόρος συνέταξα το καταστατικό της, πάντα σε συνεργασία με τους συμμετέχοντες στον πυρήνα της πρωτοβουλίας, (μεταξύ αυτών και ο διακεκριμένος ιστορικός, συνεργάτης του Ρώσσου καθηγητού Κάρποβ, Μιχάλης Γκρατσιάνσκι) και το υπέβαλα στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο σύμφωνα με τα κατά νόμου προβλεπόμενα. Έτσι αποκτήσαμε νομική προσωπικότητα. Η ιδρυτική Συνέλευση της εταιρείας έγινε την 7^η Ιουνίου 2016. Στα ιδρυτικά μέλη περιλαμβάνονται εξέχοντες Ρώσσοι και Έλληνες καθηγητές Πανεπιστήμιου αλλά και άλλοι επιστήμονες. Το Δ.Σ. αποτελείται από 11 μέλη. Ο Γιάννης Νικολόπουλος είναι αντιπρόεδρος, ο Πρόεδρος είναι ο κ. Νικόλαος Στάμος, πρ. Νομάρχης Βοιωτίας, εγώ είμαι απλώς μέλος του Δ.Σ. Οι σκοποί της Εταιρείας αναλυτικότερα περιλαμβάνουν:

1)    Την επιστημονική έρευνα και μελέτη της Βυζαντινής Ιστορίας και πολιτισμού και των επί μέρους πολιτιστικών επιτευγμάτων του Βυζαντίου.

2)   Την επιστημονική έρευνα της διαμόρφωσης της Ορθόδοξης παράδοσης, που ξεκινά απ’ το Βυζάντιο, σε μια σειρά από λαούς (κυρίως της Ανατολής).

3)   Την επιστημονική έρευνα του πώς επέδρασε το Βυζάντιο και ο πολιτισμός του στη Δύση και ευρύτερα στην Ανθρωπότητα. Ακόμη πώς επέδρασε στους Σλαυϊκούς λαούς και πώς γενικότερα διαμορφώθηκαν, οι σχέσεις αυτών των λαών μαζί του. Ξέρετε οι Ρώσσοι και οι Σλαυϊκοί λαοί πιστεύουν ότι την θρησκεία τους την πήραν από τους Έλληνες! Όταν ήλθαν σ’ επαφή με τους Βυζαντινούς τον 10^ο αι. μ.Χ., θεώρησαν ότι αυτοί χαρακτηρίζονται κυρίως από το Ελληνικό στοιχείο (γλώσσα, αλλά κι ευρύτερη κουλτούρα). Γι’ αυτούς Βυζάντιο και Ελληνικό στοιχείο σχεδόν ταυτιζόντουσαν.

Επίσης άλλοι σκοποί είναι η δημιουργία πολιτιστικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη διάδοση της γνώσης γύρω από το Βυζάντιο, όπως και η συνεργασία με την UNESCO για την ανάδειξη και διατήρηση πολιτιστικών μνημείων. Ακόμη σκοπός είναι η συμβολή στην ευρύτερη πολιτισμική ολοκλήρωση των Ορθοδόξων λαών, πράγμα που μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα και στην ειρήνη και στην ασφάλεια των περιοχών τους. Είναι φανερό ότι το ενδιαφέρον επεκτείνεται στην Ορθόδοξη παράδοση σε μια σειρά από λαούς και δεν περιορίζεται μόνον στο Βυζάντιο. Επίσης στο πώς η πνευματικότητα αυτής της παράδοσης μπορεί να καλύψει ενδεχόμενα κενά του Δυτικού πολιτισμού. Κοιτάχτε όπως και ο πρωθυπουργός της χώρας τόνισε κατά την επίσκεψη του Προέδρου Πούτιν στη χώρα μας, η Ελλάδα μπορεί ν’ αποτελέσει μία πολιτισμική γέφυρα μεταξύ Ρωσσίας και Δύσης. Βλέπετε το πρόγραμμα των σκοπών είναι πολύ ευρύ και νομίζω ότι ήδη είπαμε πολλά.

Π.Α.: Τα όσα μας είπατε ήταν διαφωτιστικά, ελπίζω να τα ξαναπούμε πάλι. Ο εξάδελφός σας Γ.Ν. είναι αισιόδοξος για το εγχείρημα.

Φ.Ν.: Κοιτάχτε, πιστεύει ότι χρειάζεται δουλειά ποιότητας και ερευνητικά προγράμματα που πρέπει να χρηματοδοτηθούν. Πιστεύει ότι πρέπει να διατηρήσουμε τα ενδιαφέροντα και τις κινήσεις μας σε υψηλό επίπεδο, ενώ φυσικά δεν ανακατευόμαστε με ζητήματα της Διοικούσας Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προσωπικά συμφωνώ απόλυτα με αυτά που πρεσβεύει ο Γιάννης. Αν ξεφύγουμε απ’ αυτά τα κριτήρια υψηλής ποιότητας δεν θα προχωρήσουμε όπως θα πρέπει. Συνεργάζομαι μαζί του σε κάθε βήμα αυτού του εγχειρήματος κι ακούω πάντα τη γνώμη του. Η ιδέα πάντως του Βυζαντίου και της πανορθόδοξης αδελφότητας είναι πάντα ζωντανή. Αν η δραστηριότητα της συγκεκριμένης Λέσχης δεν μας ικανοποιεί μπορεί να ιδρύσουμε με ενδιαφερομένους άλλο οργανωτικό σχήμα που να είναι φορέας της ίδιας ιδέας.

Π.Α.: κ. Νικολόπουλε, σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη και τις παρατηρήσεις σας επί καίριων ζητημάτων. Ελπίζω να τα ξαναπούμε.

Φ.Ν.: Κι εγώ σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω ως δημοσιογράφο και εκδότη γιατί ενδιαφέρεστε πάντα ν’ αναδεικνύετε πνευματικά και πολιτιστικά ζητήματα της χώρας μας υψηλού ποιοτικού περιεχομένου.

Ιούνιος 2016

________________

* Δημοσιεύετε στο "Αρκαδικό Βήμα" στο φύλλο 280, Νοέμβριος 2016,